تاریخچه هفت سین نوروز
یکی دیگر از آیین باستانی و کهن ایرانیان که در 11 کشور جهان اجرا میشود عید نوروز است. این آیین بسیار حائز اهمیت بوده به طوری که 200 میلیون نفر را به تلاطم انداخته و در کشوهای غیر فارسی نیز رواج پیدا کرده است. برای آشنایی با این آیین و آداب و رسوم و چگونگی آن با افرا گشت کهن همراه شوید. از گذشته تا به الان خیلی از آداب آن تغییر کرده یا به طور کل فراموش شده است، اما یکی از مهمترین آنها چیدن سفره هفت سین بوده که با توجه به تغییرات جزئی هنوز پابرجاست. برای خیلی از افراد این سوال پیش آمده که چرا برای این آیین عدد هفت و حرف سین در نظر گرفته شده است. در بین ایرانیان عدد هفت بسیار مقدس بوده و با توجه به تحقیقات انجام شده، آنان احتمال میدادند که اگر هر7 عنصر در کنار هم قرار بگیرند، اتفاقات خوب خواهد افتاد.
در این موضوع ستاره شناسی نیز دخالت دارد که گفته شده که با این کار افراد، مورد عنایت هفت سیاره اطراف زمین قرار میگیرند و برایشان خوب است. علاوه بر مقدس بودن عدد هفت در میان مردم ایران، این موضوع ریشه درافسانه های باستانی نیز دارد. به عنوان مثال فرشتگانی که تعداد آنها به هفت میرسد هر کدام صفاتی را دارند که هر یک از عناصر هفتگانه هفت سین نشانه هایی از آنها میباشد. ابوریحان بیرونی نیزدراین باره سخنی گفته است و در کتاب خود آورده که از مهمترین نظرات در این باره محسوب میشود، که این هفت غلاتی بوده که در سال های ظهور اسلام در ایران برداشت شده است.
تاریخچه هفت سین از این قرار است که درگذشته سفره هفت سین بر روی خوان یا زمین گذاشته میشد. خوان ها با فاصله از زمین قرار میگرفتند که ترتیب قرار گرفتن آنها بسیار مهم بود. آنان خوان ها را با پارچه سفید رنگی که نماد پاکی و روشنی بود تزئین میکردند. این خوان ها به معنی سفره و بساط بوده که در لغت نامه دهخدا از آن به عنوان طبق های بزرگ از جنس چوب تعریف شده است. در آن زمان علاوه بر سفره هفت سین دیگر سفره ها بنام هفت چین و هفت شین نیزدر میان قوم پارس چیده میشد، که از اهمیت کمتری برخوردار بود. بعد از حمله اعراب به ایران و فتح ایران سفره هفت شین به دلیل محتویات داخل آن از بین ایرانیان بر داشته شد.
در زمان چیدن این سفره باید به این نکته توجه کنیم که هر سینی نمیتوانیم در این سفره قرا دهیم چرا که هرکدام قانون خاص خودشان را دارند. آنچه در هفت سین قرار میدهیم باید نام پارسی داشته و با حرف سین شروع شود. اما این تنها نکته آن نیست بلکه این علاوه بر سین بودن اول نامش باید از گیاه و خوردنی ها تشکیل شود. در میان چیز هایی که با سین شروع میشود تعادی از آنها بسیار معروف بوده که کمتر افرادی به تغییر دادن آن میپردازند.
د راینجا به تفسیر نماد این سین ها میپردازیم:
سیر: نماد مبارزه خیر با شر
سبزه: نماد شادی، سرزندگی، آرامش و حیات
سیب: نماد سلامتی و تندرستی
سمنو: نماد خیر و برکت
سنجد: نماد عشق، دلدادگی و محبت
سرکه: نماد صبر و جاودانگی
سماق: نماد صبر، بردباری و استقامت
از دیگر اجزای سفره هفت سین که خیلی از مردم بر سر سفره خودشان قرار میدهند میتوان به آیینه که نماد پاکی و شفافیت، شمع که نماد روشنایی، ماهی قرمز که نماد جنب و جوش است، اشاره کرد. علاوه بر این ها قرآن کریم ، شاهنامه ، دیوان حافظ و سعدی نیز در بسیاری ازهفت سین ها دیده می شود.
در مجله گردشگری افراگشت کهن بخوانید.