گورستان جن ها
همه ما درباره ی ارواح و اجنه نوشته های زیادی را خوانده ایم از پیدایش آنها گرفته تا تاثیرشان بر زندگی بشر . با توجه به داستان ها و دست نوشته های موجود ارواح و اجنه در دید بشر نیستند تا زمانی که خود آنها بخواهند که دیده شوند. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که اجنه هم گورستان دارند یا نه ؟ شاید راست هم بگویند زیرا، در این گورستان قبرها کنار هم روی سطحی صخره ای حفر شده اند که این شیوه ی حفاری به تنهایی پرسش های بسیار زیادی را به وجود آورده است. مردم مدام درباره ی این گورستان می پرسند که چه کسانی این گورها را حفر کرده اند؟ چرا سطح سنگی را برای حفر قبرهای خود انتخاب کرده اند؟ این قبرها اصلا با چه وسیله ای حفر شده است؟ البته این دایره ی سوالات آن قدر بزرگ شده است که باعث سوال های فراوان تر و جدیدتر و البته بی جواب تری نیز شده است. در سیستان و بلوچستان گورستانی بنام گورستان جن ها وجود دارد اما اینکه واقعا در این گورستان اجنه خاک شدن یا نه در ادامه با افرا گشت کهن به این موضوع پی میبریم. همانطور که از نام این گورستان مشخص است این مکان بسیار ترسناک بوده و از نظر مردمان تیس که یکی از مناطق چابهار است، در این گورستان اجنه به خاک سپرده شده اند.
همسایگان این گورستان با توجه به عجیب و غریب و خفناک بودن این گورستان مردگان خود را در این مکان خاک نمی کنند. کهنگی گورستان جن و روستای تیس به 2500 سال میرسد و از این گورستان در کتاب های فتوحات اسکندر مقدونی نام برده شده پس به دور ازذهن نیست که در این گورستان اجنه وجود داشته باشد! حالا که نام تیس برده شد بهتر است صحبتی هم از روستای قدیمی تیس کنیم. روستای تیس که در کتب تاریخی مربوط به فتوحات اسکندر به عنوان تیز نام برده شده روستایی قدیمی که به مرور زمان به نام تیس تغییر داده شد. از روستای تیس در آثار تاریخی و جغرافیایی دوره اسلامی بعنوان بندر تزیا یا تسی نیز اسم برده شده. روستای تیس در یک بازده زمانی مرکز تجارت شکر ایالات مکران و گندم سیستان شناخته شده بود. حالا میخواهیم ببینیم داستان گورستان جن یا سنط در این روستای تیس 2500 ساله چیست ؟ گورستان جن با دارا بودن سنگ قبر های بسیار بزرگ مکانی عجیب و رمز آلودی را برای علاقه مندان به ماجراجویی درباره ی اجنه فراهم اورده است.
دلیل نام گذاری این قبرستان به گورستان جن وجود آن در دامنه کوه و ترس مردم از نزدیک شدن به آن در هنگام غروب آفتاب و شب بوده است. حفاری این قبر ها به این صورت است که ، این قبر ها برروی صخره ها حفر شده که باعث شده اهالی آن محل باور کنند که این قبر ها نمیتواند قبر های ادمی باشه چرا که اینگونه حفاری بسیار عجیب است. مردم در تعجب اند که چرا سطحی سنگی را برای حفر کردن انتخاب کردند ؟ محلی های گورستان جن بر این باورند که این قبر ها متعلق به اجنه بوده که مردگان خودشان را در حفاظی از سنگ دفن کردن و به هنگام شب بر سر مزار این مردگان می آیندو اگر در هنگام شب به این قبرستان بروند مورد عذاب اجنه قرار میگیرند و جان خود را از دست میدهند. مردم روستای تیس حفاری این قبر را به وسیله نیروی بسیار قوی میدانستند زیرا آنها حتی توسط ابزار الات خود هم نمیتوانستد آن صخره ها را حفاری کنند.
از لحاظ موقعیت جغرافیایی، گورستان جن در سیستان و بلوچستان مشرف به روستای تیس برروی تپه ای کم ارتفاع در پای کوه پیل بند واقع شده. چیز جالب دیگر درباره ی گورستان جن این است که در کنار این گورستان قبرستانی دیگر واقع شده که احالی روستا مردگان خود را در آن خاک کرده اند اما مراقبند که هیچ وقت به هنگام شب به آنجا نروند. عده ای دیگری از مردم بر این باورند که در گذشته اهالی روستا برای مردگان خود بسیار ارزش قایل بودند و برای اینکه مردگانشان ازگزند حیوانات و عوامل طبیعی در امان باشند سختی کندن صخره هارا به جان میخریدند و گور هارا این گونه میساختند. قدمت و سال ساخت این قبرها به صورت دقیق مشخص نیست ولی از ظاهر آنها کاملا واضح است که متعلق به سال های خیلی قبل میباشد. قبر های گورستان جن همانطور که گفته شد در دامنه کوه در عمق سنگ ها ساخته شده که با توجه به عوامل فرسایش باد و باران هنوز تعداد زیادی از آنها باقی مانده است. اندازه ی قبرها کوچک و بزرگ هست که در میان آنها سنگ قبر کاملا سفیدی وجود دارد که طول آن 225 سانت و عرض آن 110 است. مشابه این قبرها در دامنه کوه شهباز در استان مرکزی هم قرار دارد. مردم روستای تیس پیشرفت زیادی داشته اند به طوری که توانسته اند وسعت روستای خود را به 100 متری قبرستان برسانند در صورتی که در گذشته گورستان جن در حاشیه این روستا قرار داشت که مردمانش معتقدند از گورستان جن در هنگان غروب آفتاب صدای گریه و ناله شنیده میشد.
در روستا تیس به غیر از گورستان جن قبرستانی دیگر وجود دارد که در 300 متری روستای تیس در جنوب قلعه پرتغالی ها است که مربوط به دوره ی صفوی در قرن 4 هجری میباشد. در استان سیستان و بلوچستان اماکن تاریخی زیادی وجود دارد که مردم کمتر از آنها دیدن کرده اند و جزو مناطق محروم ما میباشد. مردم سیستان و بلوچستان بر این باورند که این استان جز یازدهمین سرزمین میباشد که اهورامزدا خلق کرده است. در زمان های مختلف نام این استان متفاوت بوده که از بین آنها میتوان به: سیوستان ،سکستان ،سیستن، ماساژت، آریا پلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج و ده ها نام دیگه میتوان نام برد .روستای تیس در کوهپایه ای در 5 کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. این بندر به دوران حکومت هخامنشیان تعلق دارد که به عنوان یکی از بنادر مهم ایران در دریای مکران در زمان هخامنشیان بوده. در دوران هخامنشیان بندر تیس محلی برای فرستادن کالاها از آسیای شرقی و هند به مناطق مختلف خاورمیانه به حساب می آمد و در سده اولیه اسلامی از بنادر مهم بوده است.
در مجله گردشگری افراگشت کهن بخوانید.